CatWalk
New member
Yürürken farkında olmasak da bacaklarımız kollarımız ahenk ortasında çalışır. Sağ bacağımızı ileri attığımız anda sol kolumuz da ileri gerçek hareket eder. 17 yaşındaki genç bilim insanı Dilay Kol, bedenin bu istikrarını yürüme yetisini kaybeden insanların hayatını kolaylaştıracak bir projeye dönüştürmeye karar verdi. Dal’ın SUMRO (Symmetric Upper-limb Mapping Robotic Prosthesis, Seçici Uzuvlu Montaj Robotik Ayak) ismini verdiği protez, kola takılarak bacaklar ve adımlar içindeki dengeyi sıkıntısız hale getiriyor. Bu sayede ampute olup bacağında protez olan beşerler tekerlekli sandalye ya da koltuk değneğine gereksinim duymadan engebeli yerlerde dahi rahatça yürüyebiliyor. Zira kola takılan protez yardımıyla yürüme sırasında uzuvların uyumu sağlanmış oluyor.
TÜRKİYE’Yİ TEMSİL EDECEK
Aylar süren araştırma, geliştirme ve üretim süreçlerini tek başına yürüten Kol, SUMRO ile TÜBİTAK İstanbul Asya Bölge Sergisi’nde 1’inci oldu ve dünyanın önde gelen bilim fuarlarından Milletlerarası Bilim ve Mühendislik Fuarı’na (ISEF) katılmaya hak kazandı. Her yıl mayıs ayında, dünyanın farklı bir bölgesinde, yaklaşık 80 ülkeden 1700’den çok öğrencinin katıldığı fuarda bu yıl 21 farklı kategoride, burs ve tahsil mükafatı verilecek. Klasikten farklı olarak bu yıl çevrimiçi gerçekleşen fuara katılmaya hak kazanan yarışmacılar, projelerini ISEF’in internet sitesinde tanıtıyor. Mükafatlar, en epey ziyaret edilen projelere verilecek. SUMRO projesi birinci 3’e girerse, Dilay Kısım, ISEF tarafınca verilen para ödülünün sahibi olacak ve Türkiye’deki üniversitelere imtihansız giriş hakkı kazanacak.
NİYET YÜKÜNÜ HAFİFLETİYOR
Ampute bacağı olan beşerler yürürken istikrarlarını korumak ismine iki sefer düşünmek zorunda kalabiliyor, SUMRO ile insanların niyet yükünü de hafifçeletmeyi amaçlayan Kısım, projesini şu biçimde özetliyor:
“Yürürken istemsiz olarak yaptığımız kol salınımının belirli bir tertip ortasında gerçekleştiğini bilimsel olarak ortaya koyan biroldukca makale var lakin piyasada bu biçimde bir eser yok. Bunu fark edince bedenimizin istikrar sisteminden yararlanarak yeni bir protez geliştirmeyi amaçladım. Ampute bacağı olan beşerler daha rahat yürüyebilmek için tekerlekli sandalye ya da koltuk değneğini tercih ediyorlar bu niçinle günlük ömürlerinde birtakım meşakkatlerle karşılaşıyorlar. Örneğin engebeli topraklarda yürüyemiyorlar, ben bu sorunu gidermek istedim. Benim projemde kişi protezini denetim altında tutabildiği için rahatlıkla yürüyebiliyor ve iki defa düşünmek zorunda kalmıyor.”
ERİŞİLEBİLİR OLMASINI İSTİYORUM
Dal’ın en büyük hayali, projesinin seri üretime geçmesi ve gereksinim duyan her insanın bu proteze çarçabuk erişebilmesi. “Peki, bu projenin erişilebilir olması için ne yapabilirsin?” sorusunu ise şöyleki yanıtlıyor:
Herkesçe ulaşılabilir bir eser olmasını istiyorum. Projemin patentini şüphesiz almak istiyorum ancak bununla birlikte seri üretime geçtiğinde açık kaynak kodlu yani öbür üreticiler tarafınca okunur, anlaşılır, yeni maksatlara uyarlanabilir bir eser olması istiyorum.
MÜZİSYENLİKTEN MÜHENDİSLİĞE
Kocaeli Üniversitesi Devlet Konservatuarı Müzik ve Bale Ortaokulu’nda piyano ve viola eğitimi alan Dilay Kol, lise çağına geldiğinde hayatını kökten değiştirecek bir karar aldı ve teknik bir liseye başladı. Özel Enka Teknik Okulları Makine kısmında burslu okuyan Dal’ın bu sonucu robotlara olan ilgilisi niçiniyle aldığını söylüyor. Lise ömrü boyunca teknik donanımını geliştiren Kısım, akademik hayatına yazılım mühendisi olarak devam etmek istiyor.
TÜRKİYE’Yİ TEMSİL EDECEK
Aylar süren araştırma, geliştirme ve üretim süreçlerini tek başına yürüten Kol, SUMRO ile TÜBİTAK İstanbul Asya Bölge Sergisi’nde 1’inci oldu ve dünyanın önde gelen bilim fuarlarından Milletlerarası Bilim ve Mühendislik Fuarı’na (ISEF) katılmaya hak kazandı. Her yıl mayıs ayında, dünyanın farklı bir bölgesinde, yaklaşık 80 ülkeden 1700’den çok öğrencinin katıldığı fuarda bu yıl 21 farklı kategoride, burs ve tahsil mükafatı verilecek. Klasikten farklı olarak bu yıl çevrimiçi gerçekleşen fuara katılmaya hak kazanan yarışmacılar, projelerini ISEF’in internet sitesinde tanıtıyor. Mükafatlar, en epey ziyaret edilen projelere verilecek. SUMRO projesi birinci 3’e girerse, Dilay Kısım, ISEF tarafınca verilen para ödülünün sahibi olacak ve Türkiye’deki üniversitelere imtihansız giriş hakkı kazanacak.
NİYET YÜKÜNÜ HAFİFLETİYOR
Ampute bacağı olan beşerler yürürken istikrarlarını korumak ismine iki sefer düşünmek zorunda kalabiliyor, SUMRO ile insanların niyet yükünü de hafifçeletmeyi amaçlayan Kısım, projesini şu biçimde özetliyor:
“Yürürken istemsiz olarak yaptığımız kol salınımının belirli bir tertip ortasında gerçekleştiğini bilimsel olarak ortaya koyan biroldukca makale var lakin piyasada bu biçimde bir eser yok. Bunu fark edince bedenimizin istikrar sisteminden yararlanarak yeni bir protez geliştirmeyi amaçladım. Ampute bacağı olan beşerler daha rahat yürüyebilmek için tekerlekli sandalye ya da koltuk değneğini tercih ediyorlar bu niçinle günlük ömürlerinde birtakım meşakkatlerle karşılaşıyorlar. Örneğin engebeli topraklarda yürüyemiyorlar, ben bu sorunu gidermek istedim. Benim projemde kişi protezini denetim altında tutabildiği için rahatlıkla yürüyebiliyor ve iki defa düşünmek zorunda kalmıyor.”
ERİŞİLEBİLİR OLMASINI İSTİYORUM
Dal’ın en büyük hayali, projesinin seri üretime geçmesi ve gereksinim duyan her insanın bu proteze çarçabuk erişebilmesi. “Peki, bu projenin erişilebilir olması için ne yapabilirsin?” sorusunu ise şöyleki yanıtlıyor:
Herkesçe ulaşılabilir bir eser olmasını istiyorum. Projemin patentini şüphesiz almak istiyorum ancak bununla birlikte seri üretime geçtiğinde açık kaynak kodlu yani öbür üreticiler tarafınca okunur, anlaşılır, yeni maksatlara uyarlanabilir bir eser olması istiyorum.
MÜZİSYENLİKTEN MÜHENDİSLİĞE
Kocaeli Üniversitesi Devlet Konservatuarı Müzik ve Bale Ortaokulu’nda piyano ve viola eğitimi alan Dilay Kol, lise çağına geldiğinde hayatını kökten değiştirecek bir karar aldı ve teknik bir liseye başladı. Özel Enka Teknik Okulları Makine kısmında burslu okuyan Dal’ın bu sonucu robotlara olan ilgilisi niçiniyle aldığını söylüyor. Lise ömrü boyunca teknik donanımını geliştiren Kısım, akademik hayatına yazılım mühendisi olarak devam etmek istiyor.