BORSA: KERİZ NASIL SİLKELENİR?
Borsa ile başlayan, Finans ile devam edecek ve Şirketokrasi ile bitirilecek bir üçlemenin birinci kitabı fazlacatan google books’ta yerini aldı. Twitterda yaşadığımız muhitte büyük bir ilgi gördü. @e507 birgünde okudu ve fazlaca beğendiğini söylemiş oldu. Ben de bu yazıyı yazmak için biraz boş vakit bekledim. Kitabın muharririni @DummiesEconomy adresinden takip edebilirsiniz. Etmiyorsanız büyük eksiklik baştan söyleyeyim.
Kitabın çabucak girişinde şu uzun paragrafla karşılaşacaksınız, Latin Amerika Kalkınma Tarihi dersinde kolonyal periyodu anlatırken bunu görsel olarak kullanırım.
Öbür bir dünyaydı burası, her insanın yüzünde kat kat maskeleri vardı. Burada çalışanlar güya birebir tornadan çıkmış üzere davranmak zorundaydı; aşikâr markalar giyerler, muhakkak yerlerde yemek yerler, aşikâr semtlerde otururlar, aşikâr civarlarda tatil yaparlardı. Zira sürü olmak bu biçimde bir şeydir, sürüden başka düşersen network’ün haricinde kalırsın ve dedikodulardan haberdar olamamak… Daha makûs bir şey yoktur, dedikodu bu işin en değerli enstrümanıdır. Alışılmış okumuş çocuklar bunlara dedikodu diyerek düzeylerini halka indirmezler, ‘Kulis bilgisi, bir şirketin CEO’su kankam o söylemiş oldu, bizim bir WhatsApp kümemiz var of neler konuşuluyor bir bilseniz…’ diyeceksin. ????
Twitter’da okudum. bu biçimde adamlar millete mal aldırıp fiyatı yükseltiyor haber vermeden kendileri geriden satıyorlarmış.
Nasıl olsun; birebir oyun, tıpkı oyuncular, yerler değişiyor lakin seyirci daima tıpkı oyuna para verdiğini anlamıyor… Özeti bu piyasanın, dediğin üzere abi, sirk oldu resmen…”
“Bak abi, tıpkı senaryo artık kripto paralarda işliyor. Vatandaş giriyor bir borsadan alıyor coin’i, ekranda adedi görür görmez tamam diyor. O coin var mı, borsa havaya mı satıyor kimse sormuyor…” “Soğuk cüzdan fazlaca yaygın değil galiba?” “Var lakin tahminen yüzde 10’da… Çoğunluk günlük al-sat yapayım, parayı vurayım derdinde…” “Bata çıka öğrenecekler, biliyorsun en güzel derstir ancak kimse vermez…”
“Puştların sofrasında puştluk etmezsen aç kalırsın! Haklısın…
“Çok klasik bir oyun planımız var, karışık işlere gerek yok. Tahtayı aç ya da tahtası açık bir şirketi satın al. daha sonra koridorlara, forumlara, iletileşme kümelerine, toplumsal medyaya alttan alta haber, fısıltı bas. Üç beş adama birazcık koklat, milleti gaza getirsin.”
Borsa o denli bir dönemdeydi ki tahminen de tarihteki en saçma işlerin döndüğü periyot, bu periyot olarak anlatılacaktı. Büyük tahtalarda durum aslına bakarsanız öteki büyüklerin yani yabancıların elindeydi lakin küçüklerde dönen işlere, bu kadar yılın deneyimine karşın onlar bile ağzı açık bakıyorlardı. Herkes birbirini silkeliyordu ve vicdan, merhamet bitmişti artık.
Türkiye’de yerli ve yabancı borsa yatırımcılarına farklı vergi uygulamaları yapıldığı için, yurt dışı aracı kurumlarla çalışır bu biçimdece devlet onu “yabancı” zanneder, o da “bıyıklı” olarak hem parasını gizler tıpkı vakitte vergiden yırtardı.
Kontratçı dediğimiz birisi. Elinin altında birkaç holding var, hepsi paravan şirketler. Yurt dışı firmalarla çeşitli yatırım mutabakatları, ihracat kontratları yapar doğal hepsi senaryodur. Biri ardını araştırırsa açık bulamaz. Tahtaya basacağımız haberler için bir kaynak olarak düşün.”
Yaklaşık bir saat ortasında ortalama yaşları 26 olan, düzgün bilanço sahibi, vergi cennetlerinde mukim 6 yatırım şirketinin sahibi olmuşlardı.
Siz motamot konuştuğumuz üzere; forumlarda, kümelerde hayli abartmadan alttan alta köpürtmeye devam edin. Verin gazı…”
Bunlar kitaptan kimi kısımlar, kitap üzerinde ne ile karşılaşacağınızı bilmenizi istedim. pek sürükleyici bir kurgusu var. Pekala kitabı nasıl özetleyebiliriz?
Borsa bir tasarruf kıymetlendirme piyasası olması gerekirken spekülatif halde kolay para kazanma gayesiyle farklı mecraya dönüşebilmektedir. Borsanın birinci açıldığı günden bu yana uzun vadede yatırımcısını üzmeyen pay senetleri olabildiği üzere kolay finansmana erişebilmek için borsaya kote olmuş firma payları de olabilmektedir. Bunun haricinde farklı çıkar kümelerinin para kazanma maksadıyla türlü yollarla küçük yatırımcıların tasarruflarını kullanma dileği da bu piyasanın bir gerçeği olmaktadır.
Şahısları bu piyasaya çeken ve daha sonrasında kolay para kazanma motivasyonunu kazandıran fazlaca sayıda bağlantı aracı mevcuttur. Borsanın birinci vakit içinderında bu irtibat araçları, mecmualar, gazeteler üzere yazılı basın araçları olmaktayken, günümüzde toplumsal medya ve haberleşme araçları (telegram, discord) bu fonksiyonu fazlaca daha süratli yerine getirmektedir. Günümüzde hayli sayıda insan bu bağlantı araçları vasıtasıyla yanlış yönlendirilebilmektedir.
Aldatıcı somut olaylarla karşılaşmak, yanlış izlenim uyandırma ve piyasa dolandırıcılığı faaliyetlerini anlamak ve tedbir almak açısından bireylere yardımcı olmaktadır. Lakin somut olaylarla karşılaşmamış ve ilgili aldatıcı faaliyetteki kimselerin etrafında olmayan şahısların bu durumlara şahit olması zordur. ötürüsıyla bu konularda deneyimli bireylerin yol göstermesi küçük yatırımcılar için epey değerli olmaktadır.
“Borsada Keriz Nasıl Silkelenir” kitabı farklı çıkar kümelerinin formlarını kurgusal bir biçimde okuyucuya aktararak yeterli bir deneme gerçekleştirmiştir. Kitap yaşanmış hadiselerden ders çıkarılması kadar kurgusal hadiselerden gerekli derslerin çıkarılması için hoş örnekler sunmaktadır.
Dr. Engin YILMAZ
Borsa ile başlayan, Finans ile devam edecek ve Şirketokrasi ile bitirilecek bir üçlemenin birinci kitabı fazlacatan google books’ta yerini aldı. Twitterda yaşadığımız muhitte büyük bir ilgi gördü. @e507 birgünde okudu ve fazlaca beğendiğini söylemiş oldu. Ben de bu yazıyı yazmak için biraz boş vakit bekledim. Kitabın muharririni @DummiesEconomy adresinden takip edebilirsiniz. Etmiyorsanız büyük eksiklik baştan söyleyeyim.
Kitabın çabucak girişinde şu uzun paragrafla karşılaşacaksınız, Latin Amerika Kalkınma Tarihi dersinde kolonyal periyodu anlatırken bunu görsel olarak kullanırım.
Öbür bir dünyaydı burası, her insanın yüzünde kat kat maskeleri vardı. Burada çalışanlar güya birebir tornadan çıkmış üzere davranmak zorundaydı; aşikâr markalar giyerler, muhakkak yerlerde yemek yerler, aşikâr semtlerde otururlar, aşikâr civarlarda tatil yaparlardı. Zira sürü olmak bu biçimde bir şeydir, sürüden başka düşersen network’ün haricinde kalırsın ve dedikodulardan haberdar olamamak… Daha makûs bir şey yoktur, dedikodu bu işin en değerli enstrümanıdır. Alışılmış okumuş çocuklar bunlara dedikodu diyerek düzeylerini halka indirmezler, ‘Kulis bilgisi, bir şirketin CEO’su kankam o söylemiş oldu, bizim bir WhatsApp kümemiz var of neler konuşuluyor bir bilseniz…’ diyeceksin. ????
Twitter’da okudum. bu biçimde adamlar millete mal aldırıp fiyatı yükseltiyor haber vermeden kendileri geriden satıyorlarmış.
Nasıl olsun; birebir oyun, tıpkı oyuncular, yerler değişiyor lakin seyirci daima tıpkı oyuna para verdiğini anlamıyor… Özeti bu piyasanın, dediğin üzere abi, sirk oldu resmen…”
“Bak abi, tıpkı senaryo artık kripto paralarda işliyor. Vatandaş giriyor bir borsadan alıyor coin’i, ekranda adedi görür görmez tamam diyor. O coin var mı, borsa havaya mı satıyor kimse sormuyor…” “Soğuk cüzdan fazlaca yaygın değil galiba?” “Var lakin tahminen yüzde 10’da… Çoğunluk günlük al-sat yapayım, parayı vurayım derdinde…” “Bata çıka öğrenecekler, biliyorsun en güzel derstir ancak kimse vermez…”
“Puştların sofrasında puştluk etmezsen aç kalırsın! Haklısın…
“Çok klasik bir oyun planımız var, karışık işlere gerek yok. Tahtayı aç ya da tahtası açık bir şirketi satın al. daha sonra koridorlara, forumlara, iletileşme kümelerine, toplumsal medyaya alttan alta haber, fısıltı bas. Üç beş adama birazcık koklat, milleti gaza getirsin.”
Borsa o denli bir dönemdeydi ki tahminen de tarihteki en saçma işlerin döndüğü periyot, bu periyot olarak anlatılacaktı. Büyük tahtalarda durum aslına bakarsanız öteki büyüklerin yani yabancıların elindeydi lakin küçüklerde dönen işlere, bu kadar yılın deneyimine karşın onlar bile ağzı açık bakıyorlardı. Herkes birbirini silkeliyordu ve vicdan, merhamet bitmişti artık.
Türkiye’de yerli ve yabancı borsa yatırımcılarına farklı vergi uygulamaları yapıldığı için, yurt dışı aracı kurumlarla çalışır bu biçimdece devlet onu “yabancı” zanneder, o da “bıyıklı” olarak hem parasını gizler tıpkı vakitte vergiden yırtardı.
Kontratçı dediğimiz birisi. Elinin altında birkaç holding var, hepsi paravan şirketler. Yurt dışı firmalarla çeşitli yatırım mutabakatları, ihracat kontratları yapar doğal hepsi senaryodur. Biri ardını araştırırsa açık bulamaz. Tahtaya basacağımız haberler için bir kaynak olarak düşün.”
Yaklaşık bir saat ortasında ortalama yaşları 26 olan, düzgün bilanço sahibi, vergi cennetlerinde mukim 6 yatırım şirketinin sahibi olmuşlardı.
Siz motamot konuştuğumuz üzere; forumlarda, kümelerde hayli abartmadan alttan alta köpürtmeye devam edin. Verin gazı…”
Bunlar kitaptan kimi kısımlar, kitap üzerinde ne ile karşılaşacağınızı bilmenizi istedim. pek sürükleyici bir kurgusu var. Pekala kitabı nasıl özetleyebiliriz?
Borsa bir tasarruf kıymetlendirme piyasası olması gerekirken spekülatif halde kolay para kazanma gayesiyle farklı mecraya dönüşebilmektedir. Borsanın birinci açıldığı günden bu yana uzun vadede yatırımcısını üzmeyen pay senetleri olabildiği üzere kolay finansmana erişebilmek için borsaya kote olmuş firma payları de olabilmektedir. Bunun haricinde farklı çıkar kümelerinin para kazanma maksadıyla türlü yollarla küçük yatırımcıların tasarruflarını kullanma dileği da bu piyasanın bir gerçeği olmaktadır.
Şahısları bu piyasaya çeken ve daha sonrasında kolay para kazanma motivasyonunu kazandıran fazlaca sayıda bağlantı aracı mevcuttur. Borsanın birinci vakit içinderında bu irtibat araçları, mecmualar, gazeteler üzere yazılı basın araçları olmaktayken, günümüzde toplumsal medya ve haberleşme araçları (telegram, discord) bu fonksiyonu fazlaca daha süratli yerine getirmektedir. Günümüzde hayli sayıda insan bu bağlantı araçları vasıtasıyla yanlış yönlendirilebilmektedir.
Aldatıcı somut olaylarla karşılaşmak, yanlış izlenim uyandırma ve piyasa dolandırıcılığı faaliyetlerini anlamak ve tedbir almak açısından bireylere yardımcı olmaktadır. Lakin somut olaylarla karşılaşmamış ve ilgili aldatıcı faaliyetteki kimselerin etrafında olmayan şahısların bu durumlara şahit olması zordur. ötürüsıyla bu konularda deneyimli bireylerin yol göstermesi küçük yatırımcılar için epey değerli olmaktadır.
“Borsada Keriz Nasıl Silkelenir” kitabı farklı çıkar kümelerinin formlarını kurgusal bir biçimde okuyucuya aktararak yeterli bir deneme gerçekleştirmiştir. Kitap yaşanmış hadiselerden ders çıkarılması kadar kurgusal hadiselerden gerekli derslerin çıkarılması için hoş örnekler sunmaktadır.
Dr. Engin YILMAZ