Ukrayna krizinin güç manasında Türkiye’yi etkilemeyeceğini açıklayan Dönmez, “Şu anda Avrupa’nın Rus gazına bağımlılığı yaklaşık yüzde 40, bu da 150-160 milyar metreküp yıllık gaz demektir. Kısa vadede tabi bunu ikame etmeleri sıkıntı. Avrupa, Rusya’ya olan bağımlılığı azaltmak istiyor, yeni kaynaklara gereksiniminin olduğu söylemiş oldu” halinde konuştu.
Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, katıldığı televizyon programında gündeme ait soruları yanıtladı. Doğu Akdeniz gazının pazarlara gidebileceği en kısa, ekonomik ve süratli yolun Türkiye’den geçtiğini belirten Dönmez, “Hazırlıklarımızı yapıyoruz. Nisan ayında da gideceğimizi öngörüyoruz. Yaklaşık 5 yıl evvel teknik seviyede Doğu Akdeniz’de keşfedilen gazların Türkiye’ye, bir kısmının da Türkiye’den Avrupa’ya nakliyle ilgili teknik seviyede kimi temaslarımız olmuştu” diye konuştu.
Avrupa’nın da güçte dışa bağımlı olduğunu tabir eden Dönmez, Avrupa’nın da yeni kaynaklara gereksinimi olduğunu vurguladı. Dönmez ayrıyeten gazı bulduktan daha sonra pazarlara ulaştıramayınca ekonomik olarak bir yararının olmayacağına değindi. Pazarlara gidebilecek en kısa, ekonomik ve süratli yolun da Türkiye’den geçtiğini vurguladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da sözlerini hatırlatan Dönmez, “Cumhurbaşkanımız ‘Kazan kazan modeliyle, her iki tarafın da kazanacağı bir uygun model üzerinden mutabakat sağlanırsa bu gazın en seri bir biçimde, en ekonomik bir biçimde Türkiye’ye bir kısmının da yurt dışına gönderilmesiyle ilgili adımları atabiliriz’ dedi. Temaslarımızla bu olabilir mi, bütçesi, takvimi nedir bunları ana sınırlarıyla görüşmüş olacağız” tabirlerini kullandı.
Ukrayna krizinin güç manasında Türkiye’yi etkilemeyeceğini açıklayan Dönmez, “Şu anda Avrupa’nın Rus gazına bağımlılığı yaklaşık yüzde 40, bu da 150-160 milyar metreküp yıllık gaz demektir. Kısa vadede tabi bunu ikame etmeleri sıkıntı. Avrupa, Rusya’ya olan bağımlılığı azaltmak istiyor, yeni kaynaklara muhtaçlığının olduğu söylemiş oldu” biçiminde konuştu.
Gazprom ile BOTAŞ’ın sık sık görüştüğü ve şu andaki sevkiyat planına uyulduğunu söz eden Dönmez, şöyleki devam etti: “Türkiye de doğal gaz ithalatının yüzde 40’ını, petrol ithalatının yüzde 25’ini Rusya’dan gerçekleştiriyor. Son yaşanan Ukrayna krizi güç manasında şu an için bizi etkilemez üzere görünüyor. Cumhurbaşkanımız da deklare etti biz yaptırımların tarafı olmak istemiyoruz. Her iki ülkeyle de geçmişten bugüne gelin düzgün ticari, siyasi bağlantılarımız var. ötürüsıyla, mevzuyu diplomasi aracıyla çözmenin bir tarafı olduğumuzu tabir etmiştik. “
Akkuyu’nun hasılatının yüzde 20’sinin Türkiye’ye kalacağını açıklayan Dönmez, “Akkuyu Nükleer Güç Santralinde yatırımla alakalı birtakım taahhütleri var. İnşallah 2023’te birinci üniteyi devreye alacağız, daha sonra her yıl birer yıl ortayla öteki üniteleri de devreye alacağız” değerlendirmesinde bulundu.
Nükleer güç santrallerinin fosil yakıtlı klasik santrallere bakılırsa epey daha çevreci olduğunu söyleyen Dönmez, “Kömürden çıkacaksanız tahminen ileride doğal gazdan da çıkacaksanız sıfır emisyonlu bir teknoloji olan nükleer güç santralleri Türkiye’nin gündeminde olmaya devam edecek. Yalnızca Türkiye’nin gündeminde değil. Nükleer güç santralleri bu fosil yakıtlı klasik santrallere bakılırsa epey daha çevreci bunun farkındayız. Bu gündemde olmaya devam edecek, nükleer güç santralleri inşası kelam konusu olacak. Sinop ve Trakya’da düşünülen nükleer santrallerin de planlamaları eş vakitli devam ediyor” dedi.
Yenilenebilir tesisler ve doğal gaz dayanak ödemeleri hakkında bilgi veren Dönmez şunları söylemiş oldu:
“Yenilenebilir tesisler açısından baktığınızda iklim kurallarına bağlı olarak üretim profilleri değişkenlik arz ediyor. Kurak bir dönem geçirdiğinizde barajlarınız istediğiniz kadar olsun istediğiniz üretimi yapamıyorsunuz. Rüzgâr her vakit tıpkı şiddette esmez. Güneş santralleri açısından da baktığımızda gündüzü, gecesi, yazı, kışı var. Artık bu biçimde kesintili bir kaynakla 85 milyon nüfuslu bir ülkenin hem hane halklarını hem iş yerlerini birebir vakitte sanayi tesislerinin elektriğini kesintisiz vermeniz teorik olarak da mümkün değil. Doğal gazda desteklemeler martın ikinci yarısından itibaren ödenmeye başlanacak. Daha evvel başlatmış olduğumız elektrik takviyesinden yaklaşık 2 milyon hanemiz faydalanıyordu. Gibisi bir talep doğal gazda da gelmişti ve düzenleme yapıldı. Yaklaşık 3-4 milyon haneye kadar çıkacak bir destekleme. 450 ila 1150 içinde değişiyor destekleme. Elektrikte takviyeden yararlanacak hane halkı sayısı da 2 milyondan 4 milyona çıktı.”
Ukrayna kriziyle petrol varil fiyatlarının arttığını belirten Dönmez, “Yaklaşık 1 yıl evvel bugünlerde petrolün varil fiyatı 40 dolar civarındaydı. Yılbaşında bu sayı 70-80 dolar civarındayken, Ukrayna kriziyle bir arada bir orta 130 dolara kadar çıktı, şu anda 110-112 dolar. Doğal gazda da misal bir fiyat artışı yaşandı. Milletlerarası piyasalarda bin metreküpü 120 dolarken bin dolarları aştı. Geçtiğimiz yıl bin 500-2 bin dolarları bile gördük. Yılbaşında biraz bir gevşeme vardı bin doların altına inmişti, lakin Ukrayna kriziyle birlikte tekrar bin 500 – 2 bin dolarlar, hatta 2 bin 500 dolarları gördü. Bundan tüm dünya etkileniyor” biçiminde konuştu.
4. SONDAJ GEMİSİ İKİ AY İÇİNDE TÜRKİYE’DE
Sondaj gemisinin muhtaçlığa göre çalışma yerinin belirleneceğini aktaran Dönmez, “Şu anda elimizde 4 derin deniz sondaj gemimiz var. Yeni gemiyi birinci kere biz kullanacağız bu yedinci jenerasyon. En son teknoloji. Operasyonların daha süratli, daha inançlı olması açısından bir fark meydana getirecek. Mavi Vatan diye isimlendirdiğimiz sularımızda çalışmaya hazır. Bugünden bir lokasyon belirlemedik. Bu Akdeniz olabilir, Karadeniz olabilir. Gemimiz bir gelsin gözden geçireceğiz planlarımız muhtaçlık neredeyse orada kullanmaya başlayacağız. Toplamda 540 milyar metreküplük bir keşfimiz var. Kuyularda üretime hazırlık çalışmaları yapılıyor. Sahiden önemli ağır bir mesai içerisinde. Tüm hedefimiz 2023’te inşallah bunu sisteme vermek. Boruların siparişini vermiştik onlar Filyos’a gelmeye başladı. Türkiye’deki toplam kazık fore kazık sondaj makinelerinin 4’te 3’ü şu anda Filyos’ta. Hummalı bir çalışma var. Mart 2023’te Karadeniz gazını sisteme bağlayacağız” bilgisini paylaştı.
Hanelere yapılan elektrik ve doğalgaz fatura dayanağına değinen Dönmez, şu biçimde devam etti:
“Bir hane ortalama aylık 200 kilovatsaatte elektrik tükettiğinde yıllık faturası 3 bin 24 lira gelir. Şayet biz maliyetlerin hepsini faturaya yansıtmış olsaydık bu tüketim bedeli 5 bin 976 lira olacaktı. Hükümetimiz aldığı kararlarla bunun yaklaşık 3 bin liralık kısmını karşılıyor. Yarı yarıya bir takviye var. Hane başına doğal gazda takviye ise şu anda yüzde 80. Bin metreküpe Ankara’da yaşayan hanemiz yılda 2 bin 700 lira ödüyor. Bu faturanın 10 bin liralık bedelini kaynağında hükümetimiz karşılıyor. Hükümetimiz global artışlar vatandaşa yansıtmamak için elinde geleni yapıyor.”
Fiyat artışlarının keyfi olmasının kelam konusu olmadığını açıklayan Dönmez, “Kamuoyunda elektrik dağıtım şirketlerinin fiyatları belirlediğine dair bir algı var ancak o denli bir durum kelam konusu değil. Elektrik dağıtım şirketi nakliyecilik yapıyor. Onların aldığı bedel yalnızca bu dağıtımın hizmet bedeliyle ilgili. Bizim üzerinde tartıştığımız husus elektrik üretim maliyetlerinin artması. Burada da bir keyfilik kelam konusu değil. Rekabete dayalı bir piyasadan bahsediyoruz. Arz talep istikrarıyla oluşan bir fiyat var. Bunları hem EPDK birebir vakitte bakanlık olarak biz anlık olarak izliyoruz. Fiyat artışlarının keyfi olması kelam konusu değil” tabirlerine yer verdi.
Doğal gazda kademeli sistemin yaz aylarında sonuçlanacağını hatırlatan Dönmez, “1 Mart itibariyle esnaf tarifesi uygulaması başladı. Ticarethane tarifesinde de iki kademe oluşturduk. Günlük ortalama 30 kilovatsaat tüketim baz alındı birinci kademede. Bunu belirlerken biz esnafımızla, ticaret odalarıyla görüştük. Birinci kademeye girecek olan işletmelerin sayısı yüzde 80’e yakın. Birinci kademe yüzde 25 daha ucuza kullanmış olacak. Nisan ayından itibaren bu indirimi fazlaca daha net görür hale geleceğiz” halinde konuştu.
Vakıf ve derneklerin yanı sıra cem konutlarının yeni tarifeden Mart itibariyle yararlanacağını söz eden Dönmez, yaklaşık bu yerlerde yüzde 50’lik bir indirimin kelam konusu olduğunu vurguladı. Dönmez, doğal gazın kademeli tarifesinde kanun çıktığını, çalışmaların sürdürüldüğünü ve doğal gazda vilayetlerin ısınma gereksinimine nazaran farklı kademe limitleri belirlenebileceğini hatırlattı.
SAROS FSRU BU YIL İÇİNDE BİTECEK
Tuz Gölü’nde de 1,2 milyar metreküp civarında bir depolama hacminin olduğunu söyleyen Dönmez, “Silivri ve Tuz Gölü’nde iki yer altı doğal gaz depolama tesisimiz var. Silivri’dekinin kapasitesi 3,2 milyar metreküp. Genişleme çalışmalarından daha sonra 4,6 milyar metreküp kapasiteye ulaşacağız. Bu yıl ortasında bitirmeyi hedefliyoruz. Tuz Gölü’nde de 1,2 milyar metreküp civarında bir depolama hacmimiz var. Burada da biz 5,4 milyar metreküpe çıkartacağız. Her iki depo da bittiği vakit yaklaşık 10 milyar metreküplük bir depolama hacmine ulaşmış olacağız. Ayrıyeten Türkiye’de halihazırda 2 FSRU (yüzer LNG terminali) var. Saros FSRU projesi de bu yıl ortasında bitecek” dedi.
bigpara.hurriyet.com.tr
Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, katıldığı televizyon programında gündeme ait soruları yanıtladı. Doğu Akdeniz gazının pazarlara gidebileceği en kısa, ekonomik ve süratli yolun Türkiye’den geçtiğini belirten Dönmez, “Hazırlıklarımızı yapıyoruz. Nisan ayında da gideceğimizi öngörüyoruz. Yaklaşık 5 yıl evvel teknik seviyede Doğu Akdeniz’de keşfedilen gazların Türkiye’ye, bir kısmının da Türkiye’den Avrupa’ya nakliyle ilgili teknik seviyede kimi temaslarımız olmuştu” diye konuştu.
Avrupa’nın da güçte dışa bağımlı olduğunu tabir eden Dönmez, Avrupa’nın da yeni kaynaklara gereksinimi olduğunu vurguladı. Dönmez ayrıyeten gazı bulduktan daha sonra pazarlara ulaştıramayınca ekonomik olarak bir yararının olmayacağına değindi. Pazarlara gidebilecek en kısa, ekonomik ve süratli yolun da Türkiye’den geçtiğini vurguladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da sözlerini hatırlatan Dönmez, “Cumhurbaşkanımız ‘Kazan kazan modeliyle, her iki tarafın da kazanacağı bir uygun model üzerinden mutabakat sağlanırsa bu gazın en seri bir biçimde, en ekonomik bir biçimde Türkiye’ye bir kısmının da yurt dışına gönderilmesiyle ilgili adımları atabiliriz’ dedi. Temaslarımızla bu olabilir mi, bütçesi, takvimi nedir bunları ana sınırlarıyla görüşmüş olacağız” tabirlerini kullandı.
Ukrayna krizinin güç manasında Türkiye’yi etkilemeyeceğini açıklayan Dönmez, “Şu anda Avrupa’nın Rus gazına bağımlılığı yaklaşık yüzde 40, bu da 150-160 milyar metreküp yıllık gaz demektir. Kısa vadede tabi bunu ikame etmeleri sıkıntı. Avrupa, Rusya’ya olan bağımlılığı azaltmak istiyor, yeni kaynaklara muhtaçlığının olduğu söylemiş oldu” biçiminde konuştu.
Gazprom ile BOTAŞ’ın sık sık görüştüğü ve şu andaki sevkiyat planına uyulduğunu söz eden Dönmez, şöyleki devam etti: “Türkiye de doğal gaz ithalatının yüzde 40’ını, petrol ithalatının yüzde 25’ini Rusya’dan gerçekleştiriyor. Son yaşanan Ukrayna krizi güç manasında şu an için bizi etkilemez üzere görünüyor. Cumhurbaşkanımız da deklare etti biz yaptırımların tarafı olmak istemiyoruz. Her iki ülkeyle de geçmişten bugüne gelin düzgün ticari, siyasi bağlantılarımız var. ötürüsıyla, mevzuyu diplomasi aracıyla çözmenin bir tarafı olduğumuzu tabir etmiştik. “
Akkuyu’nun hasılatının yüzde 20’sinin Türkiye’ye kalacağını açıklayan Dönmez, “Akkuyu Nükleer Güç Santralinde yatırımla alakalı birtakım taahhütleri var. İnşallah 2023’te birinci üniteyi devreye alacağız, daha sonra her yıl birer yıl ortayla öteki üniteleri de devreye alacağız” değerlendirmesinde bulundu.
Nükleer güç santrallerinin fosil yakıtlı klasik santrallere bakılırsa epey daha çevreci olduğunu söyleyen Dönmez, “Kömürden çıkacaksanız tahminen ileride doğal gazdan da çıkacaksanız sıfır emisyonlu bir teknoloji olan nükleer güç santralleri Türkiye’nin gündeminde olmaya devam edecek. Yalnızca Türkiye’nin gündeminde değil. Nükleer güç santralleri bu fosil yakıtlı klasik santrallere bakılırsa epey daha çevreci bunun farkındayız. Bu gündemde olmaya devam edecek, nükleer güç santralleri inşası kelam konusu olacak. Sinop ve Trakya’da düşünülen nükleer santrallerin de planlamaları eş vakitli devam ediyor” dedi.
Yenilenebilir tesisler ve doğal gaz dayanak ödemeleri hakkında bilgi veren Dönmez şunları söylemiş oldu:
“Yenilenebilir tesisler açısından baktığınızda iklim kurallarına bağlı olarak üretim profilleri değişkenlik arz ediyor. Kurak bir dönem geçirdiğinizde barajlarınız istediğiniz kadar olsun istediğiniz üretimi yapamıyorsunuz. Rüzgâr her vakit tıpkı şiddette esmez. Güneş santralleri açısından da baktığımızda gündüzü, gecesi, yazı, kışı var. Artık bu biçimde kesintili bir kaynakla 85 milyon nüfuslu bir ülkenin hem hane halklarını hem iş yerlerini birebir vakitte sanayi tesislerinin elektriğini kesintisiz vermeniz teorik olarak da mümkün değil. Doğal gazda desteklemeler martın ikinci yarısından itibaren ödenmeye başlanacak. Daha evvel başlatmış olduğumız elektrik takviyesinden yaklaşık 2 milyon hanemiz faydalanıyordu. Gibisi bir talep doğal gazda da gelmişti ve düzenleme yapıldı. Yaklaşık 3-4 milyon haneye kadar çıkacak bir destekleme. 450 ila 1150 içinde değişiyor destekleme. Elektrikte takviyeden yararlanacak hane halkı sayısı da 2 milyondan 4 milyona çıktı.”
Ukrayna kriziyle petrol varil fiyatlarının arttığını belirten Dönmez, “Yaklaşık 1 yıl evvel bugünlerde petrolün varil fiyatı 40 dolar civarındaydı. Yılbaşında bu sayı 70-80 dolar civarındayken, Ukrayna kriziyle bir arada bir orta 130 dolara kadar çıktı, şu anda 110-112 dolar. Doğal gazda da misal bir fiyat artışı yaşandı. Milletlerarası piyasalarda bin metreküpü 120 dolarken bin dolarları aştı. Geçtiğimiz yıl bin 500-2 bin dolarları bile gördük. Yılbaşında biraz bir gevşeme vardı bin doların altına inmişti, lakin Ukrayna kriziyle birlikte tekrar bin 500 – 2 bin dolarlar, hatta 2 bin 500 dolarları gördü. Bundan tüm dünya etkileniyor” biçiminde konuştu.
4. SONDAJ GEMİSİ İKİ AY İÇİNDE TÜRKİYE’DE
Sondaj gemisinin muhtaçlığa göre çalışma yerinin belirleneceğini aktaran Dönmez, “Şu anda elimizde 4 derin deniz sondaj gemimiz var. Yeni gemiyi birinci kere biz kullanacağız bu yedinci jenerasyon. En son teknoloji. Operasyonların daha süratli, daha inançlı olması açısından bir fark meydana getirecek. Mavi Vatan diye isimlendirdiğimiz sularımızda çalışmaya hazır. Bugünden bir lokasyon belirlemedik. Bu Akdeniz olabilir, Karadeniz olabilir. Gemimiz bir gelsin gözden geçireceğiz planlarımız muhtaçlık neredeyse orada kullanmaya başlayacağız. Toplamda 540 milyar metreküplük bir keşfimiz var. Kuyularda üretime hazırlık çalışmaları yapılıyor. Sahiden önemli ağır bir mesai içerisinde. Tüm hedefimiz 2023’te inşallah bunu sisteme vermek. Boruların siparişini vermiştik onlar Filyos’a gelmeye başladı. Türkiye’deki toplam kazık fore kazık sondaj makinelerinin 4’te 3’ü şu anda Filyos’ta. Hummalı bir çalışma var. Mart 2023’te Karadeniz gazını sisteme bağlayacağız” bilgisini paylaştı.
Hanelere yapılan elektrik ve doğalgaz fatura dayanağına değinen Dönmez, şu biçimde devam etti:
“Bir hane ortalama aylık 200 kilovatsaatte elektrik tükettiğinde yıllık faturası 3 bin 24 lira gelir. Şayet biz maliyetlerin hepsini faturaya yansıtmış olsaydık bu tüketim bedeli 5 bin 976 lira olacaktı. Hükümetimiz aldığı kararlarla bunun yaklaşık 3 bin liralık kısmını karşılıyor. Yarı yarıya bir takviye var. Hane başına doğal gazda takviye ise şu anda yüzde 80. Bin metreküpe Ankara’da yaşayan hanemiz yılda 2 bin 700 lira ödüyor. Bu faturanın 10 bin liralık bedelini kaynağında hükümetimiz karşılıyor. Hükümetimiz global artışlar vatandaşa yansıtmamak için elinde geleni yapıyor.”
Fiyat artışlarının keyfi olmasının kelam konusu olmadığını açıklayan Dönmez, “Kamuoyunda elektrik dağıtım şirketlerinin fiyatları belirlediğine dair bir algı var ancak o denli bir durum kelam konusu değil. Elektrik dağıtım şirketi nakliyecilik yapıyor. Onların aldığı bedel yalnızca bu dağıtımın hizmet bedeliyle ilgili. Bizim üzerinde tartıştığımız husus elektrik üretim maliyetlerinin artması. Burada da bir keyfilik kelam konusu değil. Rekabete dayalı bir piyasadan bahsediyoruz. Arz talep istikrarıyla oluşan bir fiyat var. Bunları hem EPDK birebir vakitte bakanlık olarak biz anlık olarak izliyoruz. Fiyat artışlarının keyfi olması kelam konusu değil” tabirlerine yer verdi.
Doğal gazda kademeli sistemin yaz aylarında sonuçlanacağını hatırlatan Dönmez, “1 Mart itibariyle esnaf tarifesi uygulaması başladı. Ticarethane tarifesinde de iki kademe oluşturduk. Günlük ortalama 30 kilovatsaat tüketim baz alındı birinci kademede. Bunu belirlerken biz esnafımızla, ticaret odalarıyla görüştük. Birinci kademeye girecek olan işletmelerin sayısı yüzde 80’e yakın. Birinci kademe yüzde 25 daha ucuza kullanmış olacak. Nisan ayından itibaren bu indirimi fazlaca daha net görür hale geleceğiz” halinde konuştu.
Vakıf ve derneklerin yanı sıra cem konutlarının yeni tarifeden Mart itibariyle yararlanacağını söz eden Dönmez, yaklaşık bu yerlerde yüzde 50’lik bir indirimin kelam konusu olduğunu vurguladı. Dönmez, doğal gazın kademeli tarifesinde kanun çıktığını, çalışmaların sürdürüldüğünü ve doğal gazda vilayetlerin ısınma gereksinimine nazaran farklı kademe limitleri belirlenebileceğini hatırlattı.
SAROS FSRU BU YIL İÇİNDE BİTECEK
Tuz Gölü’nde de 1,2 milyar metreküp civarında bir depolama hacminin olduğunu söyleyen Dönmez, “Silivri ve Tuz Gölü’nde iki yer altı doğal gaz depolama tesisimiz var. Silivri’dekinin kapasitesi 3,2 milyar metreküp. Genişleme çalışmalarından daha sonra 4,6 milyar metreküp kapasiteye ulaşacağız. Bu yıl ortasında bitirmeyi hedefliyoruz. Tuz Gölü’nde de 1,2 milyar metreküp civarında bir depolama hacmimiz var. Burada da biz 5,4 milyar metreküpe çıkartacağız. Her iki depo da bittiği vakit yaklaşık 10 milyar metreküplük bir depolama hacmine ulaşmış olacağız. Ayrıyeten Türkiye’de halihazırda 2 FSRU (yüzer LNG terminali) var. Saros FSRU projesi de bu yıl ortasında bitecek” dedi.
bigpara.hurriyet.com.tr