AİHM sonucu katılaştı: Cumhurbaşkanına hakaretten tutuklama ve mahkûmiyet kararları tabir özgürlüğü ihlali sayılacak

YodaUsta

Global Mod
Global Mod
T24’ten Gökçen Tahincioğlu’nun haberine göre Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin, Cumhurbaşkanı’na hakaret cürümlerinin mahpusla cezalandırılmasını söz özgürlüğünün ihlali olarak değerlendirdiği, çağdaş uygulama ve siyasal kavramlarla bağdaşmadığını tespit ettiği Vedat Şorli davasında verdiği karar, itiraz sürecinin de tamamlanmasıyla katılaştı. İstanbul Barosu eski Lideri Avukat Turgut Kazan, bundan daha sonra Cumhurbaşkanı’na hakaret cürmünden AİHM’nin önüne gelecek belgelerin da bu türlü sonuçlanacağını anımsatarak, Türkiye’nin bu karara nazaran ilgili düzenlemeyi bir an evvel kaldırması gerektiğini vurguladı.

Meclis’in bunu yapmaması durumunda Anayasa Mahkemesi’nin düzenlemeyi gündemine alarak iptal etmesi gerektiğini söyleyen Kazan, yargıçlara de verdikleri mahpus cezası kararlarından kaynaklı tazminatların ilerleyen devirde kendilerine rücu edilebileceği ikazında bulundu.

AİHM, Türkiye’de daima tartışma konusu olan, aydın ve sanatkarlardan, öğrencilere kadar yüzlerce kişinin mahpus cezasıyla yargılanmasına, gözaltına alınmasına, tutuklanmasına yol açan Cumhurbaşkanı’na hakaret kabahatiyle ilgili sonucunı Vedat Şorli isimli toplumsal medya kullanıcısının başvurusu kararında verdi.

Şorli, 2014 ve 2016 senelerında Facebook’ta paylaştığı karikatür ve fotoğraf niçiniyle tutuklandı ve 2 ay 2 gün tutuklu kaldı. Yargılama kararında 11 ay 20 gün mahpusa mahkum edilen Şorli, hakkındaki kararın açıklanması 5 yıl geriye bırakıldı. Anayasa Mahkemesi, Şorli’nin bu niçinle yaptığı başvuruyu kabul edilemez bularak reddetti. Şorli, bunun üzerine AİHM’ye başvurdu.

AİHM, 19 Ekim 2021’de, başvuruyu sonuçlandırdı ve “hak ihlali” sonucu verdi. Kararda, “başvurucunun tutuklanması ve kararın açıklanması geri bırakılmış olsa da mahpus cezasına mahkum edilmiş olması” caydırıcı tesir yaratması niçiniyle tabir özgürlüğünün ihlali olarak değerlendirildi.

Kararda, Cumhurbaşkanının herkesten daha epey korunması ve Cumhurbaşkanına hakaretin (TCK 299), genel hakaret cürmünden daha ağır ceza ile cezalandırılmasının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ruhuyla bağdaşmadığı vurgulandı. Kararda, Cumhurbaşkanının prestijinin korunması hedefiyle kelam konusu özgürlüğü kullanan şahsa mahpus cezası verilmesinin haklı bir yanının bulunmadığı, aksi tavrın, çağdaş uygulama ve siyasal kavramlarla bağdaşmayacağı vurgulandı.


“Düzenlemeyi değiştirin”





Kararda, Türkiye’nin düzenlemeyi değiştirmesi, kamu sistemini korumak için birinci iş olarak ceza yargılamasına başvurmaktan geri durması ve ceza yargılaması yerine, özel hukuk yaptırımları üzere öbür seçeneklere yönelmesi gerektiği de açıklandı. Kararda, müracaatçıya 7 bin 500 euro tazminat ödeneceği de kaydedildi.

Kazan: Karar katılaştı, yargıçlar dikkatli olsun

İstanbul Barosu eski Lideri, Avukat Kazan, toplumsal medya hesabından paylaştığı bildirisinde, Şorli sonucunın katılaştığını belirterek, “AİHM’nin ŞORLİ sonucu katılaşmıştır. Artık cumhurbaşkanına hakarete ait TCK/299’dan verilen tutuklama ve mahkûmiyet kararları kesinlikle İHLAL sayılacaktır. Ve hükmolunacak tazminat için o karardan sorumlu savcılarla/yargıçlara rücu mümkünlüğü doğacaktır. Bu gerçek bilinmelidir” sözlerini kullandı.

Kazan, T24’e yaptığı açıklamada, şunları söylemiş oldu: “Şorli sonucunın en kıymetli istikametlerinden biri AİHM’nin, kullanılan ifadeyi hiç tartışmadan, içerik tartışmasına girmeden, Cumhurbaşkanı’na hakaret kabahatinin mahpusla cezalandırılmasını söz özgürlüğüne muhalif olarak nitelemesidir. Türkiye, bu karara itiraz etti. Büyük Kurul’un önüne gelmeden, beş şahıstan oluşan heyet itirazı kıymetlendirdi ve reddetti. Büyük Kurul’un önüne gitmesine de gerek kalmadı. Bu kesin karar, bundan daha sonra bu hatadan AİHM’nin önüne gelecek belgelerin da bu türlü sonuçlanacağını gösteriyor.

Türkiye, bu düzenlemeyi kaldırmak zorunda. Meclis kaldırmazsa Anayasa Mahkemesi’nin bunu iptal etmesi gerekir. Anayasa Mahkemesi daha evvel bu bahisteki bir başvuruyu reddetti. Lakin Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçilmesiyle artık cumhurbaşkanının pozisyonu da değişti, sistem değişti. Anayasa Mahkemesi, daha evvel karara bağladığı bir belgeyi 10 yıl ele almayacağı kuralını bir yana bırakarak, bu husustaki müracaatları dikkate almalı ve iptal sonucu vermeli. Yargıçların de bu belgelerde AİHM’le uyumlu kararlar vermesi gerekir. Aksi takdirde bugün olmasa da yarın, muhtemel bir iktidar değişikliğinde tazminatların rücu edilmesi ihtimali de doğacaktır.”

“Bu husus ‘ihmal’ edilmeli”


Kazan, tiyatronun duayen isimlerinden Genco Erkal

Savunmada, 28 Şubat 2022’de Şorli sonucunın katılaştığı belirtilerek, düzenlemenin değiştirilmemesi ya da Anayasa Mahkemesi tarafınca ihlal edilmemesi durumunda da anayasa mucibince bu hususun ihmal edilmesi, yok sayılması gerektiğini kaydetti.

T24
 
Üst